Marienburg.pl

[verdi1511]

Witam. Ostatnio zaciekawiła mnie historia elektroenergetyki na naszym terenie. Kiedy zelektryfikowano Malbork, Sztum, Dzierzgoń, Stary Targ, Mikołajki Pomorskie itd. Trudno znaleźć jakieś informacje na ten temat. Może ktoś coś wie?

[wlad1]

Elektryfikacja.

http://kwidzyn-muzeum-luk...%20Überlandwerk

Malbork.
W latach 20-tych nad Nogatem, na przedmieściu Piaski, powstała wielka dzielnica przemysłowa. Zmodernizowano wodociągi oraz lokalną sieć energetyczną, którą podłączono do wschodniopruskich linii przesyłowych.
Już w kwietniu 1945 r. przywrócono pracę w słodowni. W maju uruchomiono urząd pocztowy, zaś na początku czerwca Powiatową Stację Traktorów i Maszyn Rolniczych przy ul. Kościuszki (ob. "Pemal") zatrudniającą 110 osób i remontującą sprzęt rolniczy. Rozpoczęły też pracę wodociągi miejskie i elektrownia wodna przy śluzie na Rakowcu.

Sztum.
Przeprowadzenie linii kolejowej z Torunia do Malborka (1883 r.), a także budowa zakładów przemysłowych (mleczarnia, rzeźnia, tartak) spowodowało rozwój gospodarczy Sztumu. Kolejnymi inwestycjami były: budowa szpitala (1884 r.), rozbudowa kościoła parafialnego (1900-1901 r.), założenie Banku Ludowego (1910 r.), rozpoczęcie budowy więzienia (1910 r.), doprowadzenie do mieszkań światła elektrycznego, budowa wodociągów (1912 r.). Pierwszymi powojennymi inwestycjami były: otwarcie Zakładu Energetycznego (1946 r.)
Dzierzgoń.
Na początku XX wieku cały powiat zostaje przyłączony do sieci elektrycznej. Uruchomiona została gazownia i mleczarnia. Wybudowano wodociągi.. W 1946 roku pracę rozpoczęły wodociągi i kanalizacja, doprowadzono do Dzierzgonia sieć elektryczną z Mikołajek Pomorskich. Zaczęła funkcjonować gazownia, piekarnia, mleczarnia, hotel i gastronomia..

W miejscowościach pozbawionych bezpośredniego dostępu do sieci elektrycznej w latach 20/30 XX w. istniało szereg agregatów prądotwórczych wykorzystywanych w dużych gospodarstwach rolnych oraz małych zakładach przemysłowo - usługowych.

Mikołajki Pom. - Budowa 60 KW trakcji zasilającej na żelaznych masztach z Mikołajek do Kwidzyna to 1928 r. Zakończenie budowy stacji transformatorowej w Mikołajkach Pom. (Nikolaiken) 1929/30 r.
W 1946 r. rozpoczęto budowę sieci elektrycznej z Mikołajek Pom. do Dzierzgonia. Następnie z Dzierzgonia przez Waplewo ,Stary Targ do Malborka. Wraz z powstającą siecią elektryczną zostały elektryfikowane pobliskie miejscowości .Cieszymowo 1948 r. Waplewo, Stary Targ. 1948/49 r. Cały proces elektryfikacji powiatu Sztumskiego sięga lat 60/70 XX w.

[verdi1511]

Dziękuję wlad1 za podesłanie tych ciekawych informacji. Jednak Stary Targ z pewnością zelektryfikowany był już w 1928r.

[wlad1]

Elektryfikacja Prus Wschodnich 1920 - 1945 r.

Wschodniopruskie zakłady energetyczne przystąpiły dopiero w 1920r. do rozbudowy dużych elektrowni koło miejscowości Frydląd (Friedland, obecnie Prawdinsk w Obwodzie Kaliningradzkim) nad rzeką Łyną.
Frydland ( Prawdinsk) - Groß-Wohnsdorf - Brąswałdu (Braunswalde 1930 r.).
Posiłkowany centralą parową Kalingradu.
Okręgowa Elektrownia w Braniewie (Braunsberg) W 1926r. udało się podciągnąć linię wysokiego napięcia do rozdzielni w Ornecie (Wormditt). Energia pozyskiwana z Pierzchał (Pettelkau - 1917 r.), Pieniężna i Ornety - zaspakajały potrzeby energetyczne własnego terenu. Budowę Elektrowni Elbląg zakończono w 1928 roku.
Elektryfikacja Malborka, Elbląga, Pasłęka i terenów przyległych w latach 20 XX w. były zasilane prądem z Elektrowni Wschodniopruskich usytuowanych koło miejscowości Frydląd (Friedland, obecnie Prawdinsk w Obwodzie Kaliningradzkim). W tym czasie następowała rozbudowa linii energetycznych i podłączeń tego terenu. Elektrownie te w latach 20 -30 XX w. zaopatrywały 45 miasteczek oraz większość wsi o charakterze miejskim. W wyniku działań wojennych 1945 r. część tych elektrowni została zniszczona. Ostatecznie elektrownie te pozostały poza terenem naszego kraju. Rosja - Obwód Kaliningradzki.
W okresie powojennym pozbawienie dostaw prądu z tego rejonu, zmusiło ludzi naszego terenu do odtworzenia elektryczności z zdewastowanych rodzimych źródeł energii . Skierowano wysiłki na rozbudowę linii elektrycznych rejonu Kwidzyńskiego.

---

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY 01.03.1924 r.I..jpg

Plik ściągnięto 17574 raz(y) 74,17 KB

PRZEGLĄD ELEKTROTECGNICZNY 01.03.1924 r.II..jpg

Plik ściągnięto 17574 raz(y) 97,4 KB

CZSOPISMO TECHNICZNE Nr. 15 z dnia 10.08.1926 r. Lwów. III..jpg

Plik ściągnięto 17574 raz(y) 75,46 KB

[wlad1]

Elektrownie Wschodniopruskie - Frydland , Groß-Wohnsdorf.

---

Elektrownie - Friedland, Gr.Wohnsdorf nad rzeką ŁYNĄ..JPG

Plik ściągnięto 17512 raz(y) 93,32 KB

[wlad1]

Prov. Ostpreussen - Elektrownie - Linie przesyłowe 60 KV - 15 KV.

---

Elektrownia Friedland..jpg

Plik ściągnięto 17464 raz(y) 90,79 KB

Prov. Ostpreussen -Elektrownie - Linie przesyłowe 60 KV - 15 KV..jpg

Plik ściągnięto 17464 raz(y) 98,91 KB

[wlad1]

Zaopatrzenie w elektryczność Prus Wschodnich (Ostpreußen) . Budowle inżynierskie. Elektrownie wodne. Wszystko o Friedland i Gr.-Wohnsdorff. - 1926 r.

http://opus.kobv.de/zlb/v...6_Ing_01-03.pdf

---

Sieci energetyczne Prus Wsch. 60 KV - 15KV. 1926 r..jpg

Plik ściągnięto 17295 raz(y) 82,94 KB

[verdi1511]

Bardzo dziękuje za podesłane materiały. Elbląg jeszcze do tej pory nie jest całkowicie zunifikowany z resztą systemu co prawda GPZ Elbląg zasilany jest ze 110kV a nie z 60kV ale linia Gdańsk (Błonia) - Elbląg biegnąca przez Żuławy to linia konstrukcyjnie przystosowana do napięcia 60kV i pracuje z napięciem podwyższonym aż do 110kV. Stanowi duże problemy podczas burz, bo nie posiada przewodu odgromowego. Linia Mikołajki Pomorskie - Elbląg również pracowała na napięciu 60kV - linie dwutorowa. Teraz pracuje na napięciu 15kV i zasila Stary Targ i Waplewo Wielkie z GPZ Mikołajki Pomorskie.

[wlad1]

Elektrownia torfowa Carwinden Okręgu Prus Holland - wykorzystująca torfowiska 520 ha. produkcja roczna 2 mln kilowatogodzin.

---

Die Bautechnik 10.07.1925 r..jpg

Plik ściągnięto 16756 raz(y) 88,68 KB

Elektrownia Torfowa Carwinden - Okręg Prus Holland..jpg

Plik ściągnięto 16756 raz(y) 42,41 KB